I dërguari special i Britanisë së Madhe për Ballkanin Perëndimor, Sir Stuart Peach, në një intervistë për KOHËN ka thënë se krijimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe nuk duhet të merret si kërcënim nga ana e Kosovës.
Ai ka shtuar se Kosova dhe Serbia duhet të zbatojnë marrëveshjet e arritura mes palëve, përfshirë atë për Asociacionin, i cili, shtoi ai, nuk është në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës dhe do të dukej ashtu siç merren vesh palët.
Theksoi se “realiteti i ri i shkaktuar nga pushtimi rus i Ukrainës e ka bërë përparimin në dialog me urgjent”.
“Zbatimi i kësaj marrëveshjeje [Asociacioni] nuk duhet parë si koncesion, as si kërcënim për Kosovën. Përkundrazi, kjo do të tregonte se Kosova është pjesëmarrëse konstruktive në dialog se, duke u bazuar në të dhënat e saj si qytetare e mirë globale, ajo është duke përmbushur angazhimet e saj ndërkombëtare, duke përfshirë edhe në kontekstin e të drejtave të pakicave”, ka thënë ai.
Sipas Peachit, asociacioni nuk ka të bëjë me një “Republika Srpska” të ngjashme me atë në Bosnje dhe Hercegovinë.
“Se si duket Asociacioni varet nga palët në dialog. Është gjithashtu e rëndësishme që palët të ndryshojnë narrativën dhe të hedhin poshtë disa nga mitet e “Republica Srbska” që e kanë bërë idenë e një Asociacioni një çështje kaq toksike. Vendimi i Gjykatës Kushtetuese të Kosovës shkoi deri diku për të thënë atë se nuk ishte e mundur sipas legjislacionit ekzistues; megjithatë, tregoi gjithashtu se Asociacioni i komunave me shumicë serbe në tërësi nuk ishte kundër Kushtetutës së Kosovës”, theksoi Peach për KOHËN.
I pyetur nëse Kosovës do t’i duhet të bëjë kompromise kurdo që në rend dite vjen çështja e njohjes së ndërsjellë, Peach ka deklaruar se nuk ka përfundim ku rezultati për të dyja palët të jetë i njëjtë, zero, por se të dyja palët do të përfitojnë nga marrëveshja.
“Negociatat kanë të bëjnë me kompromisin, dhe atë që të japin e të marrin. Ashtu siç nuk mund të zgjedhim fqinjët tanë, nuk mund të zgjedhim me kë do të negociojmë dhe është e rrallë që ne po negociojmë me njerëz që e shohin botën në të njëjtën mënyrë si ne. Në fund të fundit, negociatat duhet të çojnë në një zgjidhje të pranueshme për të dyja palët. Nuk do të ketë humbës”.
Ndërkohë që emisari britanik ka thënë se dialogu duhet të gjejë zgjidhje sa më parë, ka përmendur propozimin franko-gjerman për këtë proces.
“Për momentin po diskutohet shumë për një propozim të ri për dialog. Mendoj se çdo iniciativë që mund të ndihmojë për t’i dhënë një vrull të ri procesit ia vlen të merret në konsideratë”.
Duke folur për barrikadat e ngritura në veri të Kosovës në korrik, Peach u shpreh i shqetësuar ndërsa theksoi se “potenciali për dhunë në atë kohë ishte veçanërisht i lartë”.
Peach është shprehur bindshëm se Britania kundërshton çfarëdo lloj shkëmbimi territoresh apo përpjekje për ta ndarë këtë pjesë të Kosovës.
“Mbretëria e Bashkuar e kundërshton qartë tërheqjen e kufijve përgjatë vijave etnike, qofshin këto shkëmbime tokash apo ndarje: ne nuk e mbështesim atë, ne do ta kundërshtonim. Çdo bisedë për ndryshime kufijsh thjesht po sjell një diskutim të padëshiruar në të ardhmen”.
Sipas Peachit, opsioni për marrëveshje ku hynte edhe ndryshimi i kufijve, nuk është në tavolinën e negociatave më.
“Mbretëria e Bashkuar ka qenë e qartë se ne jemi kundër çdo marrëveshje që përfshin ndryshime kufijsh përgjatë vijave etnike. Për sa më përket mua, kjo është jashtë tavolinës”.
Ai nuk sheh potencial destabilizimi në Kosovë nëse marrëveshja nuk arrihet shpejtë. Por, kjo i konvenon Rusisë, ka theksuar Peach.
“Synimi i Rusisë është të mbajë Ballkanin Perëndimor si një zonë paqëndrueshmërie në distancë nga BE dhe NATO. Për ta bërë këtë, nuk ka nevojë të destabilizojë Kosovën, por vetëm duhet të sigurojë që integrimi ndërkombëtar i Kosovës të ngecë”.
