Gjykata Supreme e Kosovës ka konfirmuar se gjykatat duhet të obligojnë “veteranët e rrejshëm”, t’i kthejnë përfitimet e paligjshme nga pensionet në buxhetin e Kosovës.
Një interpretim të tillë, Gjykata Supreme e Kosovës e ka dhënë në shtator të vitit 2020, në rastin e të dënuarit Albert Krasniqi i cili akuzohej nga Prokuroria e Pejës se kishte përfituar pension në emër të veteranit përmes dokumenteve të falsifikuara shumën prej 3,740 euro, raporton “Betimi për Drejtësi”.
Për këtë akuzë, Krasniqi ishte gjykuar nga Gjykata Themelore në Pejë me 6 muaj burgim ku me pëlqimin e tij, ky dënim, i ishte zëvendësuar me 1200 euro gjobë.
Ndaj tij ishte shqiptuar dënimi plotësues që i njëjti të kompensonte dëmin ndaj Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale (MPMS), në shumë prej 3.740 euro.
Ky vendim ishte vërtetuar edhe nga Gjykata e Apelit në prill të këtij viti, duke e refuzuar ankesën e mbrojtës të pandehurit si të pabazuara.
Mirëpo, me pretendimin se Gjykata e Pejës dhe Apelit kishte bërë shkelje procedurale dhe shkelje të ligjit material, i pandehuri Krasniqi përmes mbrojtësit të tij ka paraqitur kërkesë për mbrojtjen e Ligjshmërisë në Gjykatën Supreme.
Sipas mbrojtjes gjykatat e rregullta kanë bërë shkelje të ligjit penale kur ishte obliguar i dënuari për të kthyer shumën prej 3740 euro të marra në emër të pensioneve, pa patur kërkesë për kompensim nga e dëmtuara Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale.
Mirëpo një pretendim të tillë të mbrojtjes, si të pabazuar e ka refuzuar Gjykata Supreme e Kosovës.
Sipas Supremes, gjykata e shkallës së parë ka vepruar drejtë kur ka shqiptuar dënimin plotësues “urdhëri për kompensimin e dëmit”, ndaj të dënuarit Krasniqi, pasi sipas Supremes shqiptimi i dënimit të tillë është obligativ për gjykatën në rastet kur konstaton se është shkaktuar dëm material si pasojë e veprës penale, edhe pa patur kërkesë nga pala e dëmtuar.
“Sipas vlerësimit të Gjykatës Supreme të Kosovës, gjykata e shkallës së parë drejt ka vepruar kur e ka shqiptuar edhe dënimin plotësues, urdhri për kompensimin e humbjes apo dëmit të paraparë me nenin 64 par.1 të KPK, sepse kur gjykata dënon personin i cili është shpallur fajtor për çfarëdo vepre penale që përfshin vjedhjen, humbjen, dëmtimin apo shkatërrimin e pasurisë, gjykata do të urdhërojë kryesin që të bëjë dëmshpërblimin e viktimës së veprës penale. Në rastin konkret pra gjykata nuk është e lidhur me kërkesën pronësoro-juridike nga ana e të dëmtuarës sepse shqiptimi i dënimit plotësues është obligative konform nenit 62 të KPK. Pra, gjykata këtë dënim plotësues e ka shqiptuar duke marrë parasysh se MPMS është palë e dëmtuar dhe se sipas nenit 62 dhe 64 të KPK, ka mundur të shqiptoj një dënim të tillë plotësues pa kërkesën pronësoro-juridike të paraqitur nga ana e të dëmtuarësa”, thuhet në arsyetimin e Gjykatës Supreme.
Ndryshe, ky vendim gjyqësor konfirmon rekomandimet e IKD-së të cilat i kishte dhënë për sistemin e drejtësisë në trajtimin e rasteve të “veteranëve të rrejshëm”.
Instituti i Kosovës për Drejtësi(IKD), në shtator të vitit 2019, pas analizimit të rasteve gjyqësore dhe aktakuzave të Prokurorisë së shtetit që lidhshin me rastet e veteranëve ka publikuar raportin analitik me titullin” “Drejtësia “amniston” veteranët e rrejshëm, dëmton buxhetin e Republikës së Kosovës: Analizë e aktakuzave, proceseve gjyqësore dhe aktgjykimeve në rastet e “veteranëve të rrejshëm”.
IKD kishte gjetur se sistemi i drejtësisë kishte “amnistuar”, veteranët e rrejshëm pasi nuk kishin obliguar të pandehurit t’i kthejnë pensionet e kundërligjshme të marra në emër të kinse veteranit luftëtar.
Si rrjedhojë IKD ka rekomanduar që me qëllim të mbrojtjes së buxhetit në trajtimin e këtyre rasteve, Prokuroria e Shtetit të bëjë propozime për shqiptimin e dënimeve plotësuese për kompensimin e dëmit të shkaktuar me përfitimet e kundërligjshme të “veteranëve mashtrues” nga buxheti i Republikës së Kosovës dhe se gjykatat e Republikës së Kosovës, edhe në mungesë të një propozimi nga Prokurori i Shtetit, kanë kompetencë ligjore që sipas detyrës zyrtare të shqiptojnë dënime plotësuese. /BetimipërDrejtësi