Por çdo krahasim i Rusisë së Putinit me ditët në rënie të ish-Bashkimit Sovjetik është i parakohshëm. Rusia me të vërtetë ka ndryshuar që nga 24 shkurti, por çarjet në godinën e putinizmit vështirë se dallohen. Shumica e rusëve e kanë mbështetur luftën – nëse jo haptazi – ose janë pajtuar në heshtje me fushatën e tij të restaurimit perandorak
Kanë kaluar gjashtë muaj qëkur presidenti rus, Vladimir Putin, nisi pushtimin e paprovokuar të Ukrainës, një luftë që vlerësuar prej çdo prizmi konvencional është kthyer në katastrofë të madhe.
Miliona ukrainas janë zhvendosur. Qyteti i Mariupolit pothuajse është fshirë nga harta. Dhe ofensiva e nisur më 24 shkurt ka shfaqur krizën e madhe morale brenda ushtrisë ruse dhe shpërfilljen e plotë të saj për jetët e civilëve.
Mania perandorake
Sipas llogarisë së fundit të Pentagonit, pushtimi i ka kushtuar Rusisë me 70.000 deri në 80.000 trupa të vrarë dhe të plagosur. Andaj është e drejtë të vlerësohet se Rusia ka më shumë trupa të vrarë në luftimet për gjysmëviti në Ukrainë sesa humbën sovjetikët gjatë një dekade të luftës në Afganistan.
Por çdo krahasim i Rusisë së Putinit me ditët në rënie të ish-Bashkimit Sovjetik është i parakohshëm. Rusia me të vërtetë ka ndryshuar që nga 24 shkurti, por çarjet në godinën e putinizmit vështirë se dallohen. Shumica e rusëve e kanë mbështetur luftën – nëse jo haptazi – ose janë pajtuar në heshtje me fushatën e tij të restaurimit perandorak.
Rejtingu i liderit të Kremlinit nuk është ndikuar nga lufta. Si anketuesi shtetëror WCIOM ashtu edhe agjencia e pavarur e sondazheve Levada-Center vendosin në mënyrë rutinore vlerësimet e miratimit të Putinit mbi 80% që nga 24 shkurti. Një sondazh i WCIOM në qershor zbuloi se 72% e rusëve ka të ngjarë të mbështesin “operacionin special ushtarak” të Putinit, eufemizmi zyrtar për lufta në Ukrainë.
Si po i mban Putin vlerësimet e tij të pëlqimit?
Është tunduese të konkludohet se këto shifra thjesht pasqyrojnë fuqinë e propagandës shtetërore të Rusisë dhe aftësinë e saj marramendëse për të ndërtuar një realitet alternativ, në të cilin luftanijet ruse nuk fundosen nga raketat ukrainase dhe bazat ruse shpërthejnë rastësisht.
Në fund të fundit qeveria ruse lëvizi me shpejtësi pas pushtimit për të mbyllur mediat e fundit të lira të Rusisë, duke miratuar një ligj të ri drakonian që vendosi dënime të rënda penale për informacione “të rreme” që diskreditonin forcat e saj të armatosura.
Por kjo nuk do të thotë se nuk ka informacione për humbjet katastrofike të Rusisë në Ukrainë. Faqja e pavarur ruse e lajmeve Mediazona — e cila u etiketua si “agjent i huaj” vitin e kaluar nga autoritetet ruse — ka dokumentuar 5.185 vdekje ushtarake, bazuar në raportet e lajmeve lokale dhe postimet e mediave sociale.
Klasat e mesme relativisht të pasura të vendit ka të ngjarë të jenë të izoluara nga viktimat e luftës. Shumë nga të vrarët në luftë janë nga rajone më të varfra të Rusisë; Rajonet me numrin më të madh të viktimave të dokumentuara janë të ashtuquajturat “republika etnike” të Dagestanit dhe Buryatia, zbuloi Mediazona. Në të kundërt, viktimat nga dy qytetet më të pasura dhe më të populluara të Rusisë, Moska dhe Shën Petersburg, kanë qenë relativisht të ulëta.
Shtet policor
Popullariteti i Putinit nganjëherë shkumëfishohet me një klimë frike dhe konformiteti. Sipas OVD-Info, grup i pavarur që gjurmon persekutimet në Rusi, 16.380 persona janë arrestuar ose ndaluar për aktivizëm kundër luftës në Rusi dhe 75 çështje penale janë hapur sipas ligjit rus të “lajmeve të rreme”.
Image
Shumë nga të vrarët në luftë janë nga rajone më të varfra të Rusisë; rajonet me numrin më të madh të viktimave të dokumentuara janë të ashtuquajturat “republika etnike” të Dagestanit dhe Buryatia
Çuditërisht, pushtimi rus i Ukrainës ka ringjallur diskutimin mes studiuesve nëse regjimi i Putinit duhet etiketuar apo jo si fashist. Kjo mund të duket kryesisht një çështje taksonomie, por tregon një realitet të qartë: Pas 24 shkurtit, termat si “autokratik” ose “autoritar” janë të papërshtatshëm për të përshkruar një shtet që nuk toleron mospajtim të brendshëm.
Thënë kështu, disa vëzhgues pyesin se për sa kohë Putini mund të llogarisë në mbështetjen e segmenteve të gjera të publikut rus mes sanksioneve të ashpra ndërkombëtare që e kanë izoluar Rusinë nga ekonomia globale dhe kanë shkurtuar në mënyrë drastike furnizimin e importeve. Investimet perëndimore janë larguar kryesisht nga vendi. Sektorë të ekonomisë si aviacioni, të cilët prej kohësh varen nga avionët e prodhuar në SHBA ose Evropë, janë goditur rëndë.
Siç vuri në dukje kohët e fundit Clare Sebastian e televizionit CNN, Putini dhe teknokratët e tij kanë punuar për vite me radhë për të sanksionuar ekonominë ruse, nëpërmjet zëvendësimit të importeve — duke zhvilluar zëvendësime për mallrat e importuara — dhe duke zhvilluar një sistem pagesash për të shmangur izolimin financiar.
Iluzionet ekonomike të Putinit
Dhe Rusia e ka shndërruar riemërtimin e vështirë të McDonalds dhe Starbucks në tregime të qëndrueshmërisë ekonomike.
Por një studim i fundit nga Instituti i Udhëheqjes i Shkollës së Menaxhimit të Yale paraqet një pamje më të tmerrshme.
Autorët e studimit argumentojnë se Rusia nuk ka infrastrukturën që thjesht të përqendrojë eksportet e energjisë si gazi natyror në Azi; Prodhuesve rusë u mungojnë pjesët nga furnizuesit ndërkombëtarë; dhe se statistikat zyrtare të Rusisë janë duke dokumentuar përmasat e tkurrjes ekonomike të Rusisë.
“Pavarësisht iluzioneve të Putinit për vetëmjaftueshmërinë dhe zëvendësimin e importit, prodhimi vendas rus ka ngecur plotësisht pa kapacitet për të zëvendësuar bizneset, produktet dhe talentin e humbur”, thuhet në raport. “Sistemi i inovacionit dhe prodhimit të brendshëm të Rusisë ka çuar në rritjen e çmimeve dhe ankthin e konsumatorëve”.
Megjithatë, sistemi financiar i Rusisë nuk është shembur dhe ankthi i konsumatorëve nuk është përkthyer në trazira politike. Për Ukrainën dhe mbështetësit e saj, diskutimi tani është zhvendosur në gjetjen e mënyrave për të shkaktuar dhimbje tek rusët për mbështetjen e tyre pasive ndaj Putinit.
“Ne po punojmë për sanksione të reja kundër Rusisë dhe për të stimuluar qytetarët e shtetit terrorist që të ndiejnë pjesën e tyre të përgjegjësisë për atë që po ndodh”, tha presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, në një fjalim të fundit. “Diskutimi për kufizimet e vizave në Evropë për mbajtësit e pasaportave ruse po zgjerohet çdo ditë, shtete të reja dhe politikanë të rinj po i bashkohen”.
Shenjat e përçarjes së Perëndimit
Është e paqartë nëse ndalimi i vizave do të ndryshonte përfundimisht sjelljen ruse. Disa liderë evropianë, veçanërisht kancelari gjerman Olaf Scholz, kanë hezituar të aprovojnë ashpërsimin radikal të sanksioneve. Duke folur në një konferencë të fundit për shtyp në Oslo, Scholz u tha gazetarëve se liderët duhet të ishin “shumë të qartë” për çështjen e ndalimit të vizave pasi veprimet në Ukrainë janë “lufta e Putinit” dhe “jo luftë e popullit rus”.
Dhe ndërkohë që Putini mund të jetë përcaktuesi, ka një kolektiv që e mbështet dhe e ndihmon realizimin e politikave të tij. Cilatdo qofshin pasojat ekonomike që vijnë nga sanksionet, oligarkët besnikë të Putinit nuk kanë ndërruar anën.
“Lufta e Putinit me Ukrainën po vazhdon tash e 6 muaj”, shkroi lideri i opozitës ruse i burgosur, Alexey Navalny, në atë që e quajti një “fije tërbimi” prapa hekurave. “Që nga dita e parë, liderët perëndimorë deklaruan me vendosmëri se oligarkët dhe ryshfetmarrësit e Putinit do të përballeshin me sanksione të forta dhe nuk do të shpëtonin këtë herë. Por ata ia dolën”.
Është një tablo e zymtë dhe ajo që sugjeron se Putini — i cili i ka mbijetuar mospërfilljes nga liderët botërorë më parë — është i gatshëm të luajë lojë të gjatë këtu. Ai ndoshta po mbështetet në faktin se, gjatë gjashtë muajve të ardhshëm, evropianët do të paguajnë çmime më të larta për energjinë, duke rritur potencialisht presionin mbi qeveritë për ta shtyrë Ukrainën t’i nënshtrohet një marrëveshjeje paqeje. Dimri mund të vijë, por edhe ukrainasit po luftojnë për mbijetesën e tyre kombëtare.
