Sipas shkencëtarëve evropianë, viti i kaluar sigurisht që do të jetë më i ngrohti i regjistruar dhe i pari në të cilin temperaturat mesatare globale tejkaluan objektivin e Marrëveshjes së Parisit prej 1.5 gradë Celsius mbi kohën para-industriale.
Temperaturat e larta në vitin 2024 shkaktohen pjesërisht nga kushtet klimatike të njohura si El Niño, sipas një analize të të dhënave nga Organizata Botërore Meteorologjike, raporton Euro News.
Në vitin 2025, një fenomen tjetër, i njohur si La Niña, mund të ndodhë, i cili mund të ulë pak temperaturat globale, që do të thotë se rekordi i temperaturës i vitit 2024 nuk ka gjasa të thyhet.
Pavarësisht kësaj, 2025 ka të ngjarë të jetë ndër tre vitet më të ngrohta të regjistruara, sipas agjencisë britanike të parashikimit të motit dhe klimës, Met Office. El Niño dhe La Niña janë dy modele klimatike të kundërta në Oqeanin Paqësor që ndikojnë në motin në mbarë botën.
Erërat tregtare të Paqësorit zakonisht fryjnë nga lindja në perëndim, duke shtyrë ujërat e ngrohta sipërfaqësore në Paqësorin perëndimor. El Niño ndodh kur ato erëra dobësohen ose kthehen, duke i bërë ujërat në Paqësorin lindor – në brigjet e Amerikës – më të ngrohta se normalja.
Gjatë periudhave të La Niña-s, erërat tregtare nga lindja në perëndim bëhen më të forta, duke i shtyrë ujërat e ngrohta më në perëndim drejt brigjeve të Australisë dhe Azisë Juglindore. Më pas uji i ftohtë ngrihet nga thellësitë e oqeanit, duke e bërë temperaturën e sipërfaqes së detit mesatarisht më të ulët, veçanërisht në kontinentin amerikan.
Episodet ndodhin në intervale të parregullta çdo dy deri në shtatë vjet dhe zakonisht zgjasin nëntë deri në 12 muaj.
Si El Niño ashtu edhe La Niña mund të ndikojnë në motin në mbarë botën. Edhe pse çdo episod është i ndryshëm, La Niña shoqërohet me kushte më të lagështa se normale në disa pjesë të botës, si Australia veriore, Afrika juglindore dhe Brazili verior. Mund të rrisë gjithashtu gjasat e përmbytjeve në disa rajone dhe të shkaktojë një sezon uraganesh më intensive.
Çfarë parashikojnë shkencëtarët për vitin 2025?
Organizata Botërore Meteorologjike (WMO) tregoi se kushtet për krijimin e fenomenit La Niña u shfaqën që nga nëntori i vitit 2024 dhe mund të zgjasin deri në shkurt 2025 dhe ndikimi i tij në uljen e temperaturave globale mund të jetë “i dobët dhe jetëshkurtër”, sipas WMO.
“Që nga qershori i vitit 2023, ne kemi parë një sekuencë të zgjatur të temperaturave të jashtëzakonshme globale të sipërfaqes së tokës dhe detit. Edhe nëse do të ketë ftohje afatshkurtër të shkaktuar nga La Niña, ajo nuk do të ndryshojë trajektoren afatgjatë të rritjes së temperaturës globale për shkak të gazeve serrë që bllokojnë nxehtësinë në atmosferë, “tha Sekretari i Përgjithshëm i WMO Celeste Saulo.
Në fakt, meteorologët thonë se parashikimet e temperaturave për vitin 2025 janë jashtëzakonisht të larta pavarësisht mundësisë së krijimit të kushteve La Niña.
“Vitet si 2025, të cilat nuk dominohen nga El Niño, duhet të jenë më të freskëta. Nëntë vjet më parë ishte viti i fenomenit El Niño dhe ishte viti më i ngrohtë i regjistruar sipas të dhënave globale të temperaturës. Megjithatë, krahasuar me parashikimin tonë të vitit 2025, viti 2016 tani duket jashtëzakonisht i ftohtë”, tha profesor Adam Scaife, kreu i parashikimit global të 2025-ës të Zyrës së Metologjisë në Mbretërinë e Bashkuar.
Duket e mundshme që temperaturat në vitin 2024 do të kalojnë 1.5 gradë Celsius mbi kohën para-industriale për herë të parë, pikë referimi e vendosur nga marrëveshja e klimës e Parisit e vitit 2015.
Për më tepër, disa shkencëtarë thonë se lidhja midis ndryshimeve klimatike dhe fenomeneve të La Niña dhe El Niño nuk është plotësisht e qartë.
