Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, ka listuar disa arsye se pse kishat ortodokse në Kosovë janë të sigurta dhe të mbrojtura nga ligji.
Sipas Çekut, për restaurimin e objekteve Ortodokse që janë dëmtuar gjatë trazirave të marsit tatimpaguesit në Kosovë paguan 6.9 milion euro, ndërsa gjykatat në Kosovë gjykuan dhjetra autorë me dënime me burg.
Tutje ai ka shtuar se në Policinë e Kosovës tashmë ekziston një njësi e veçantë që mbron kishat ortodokse dhe se nga 57 incidente fetare të ndodhura në vendin tonë, vetëm 8 prej tyre kanë ndodhur në kishat Ortodokse.
Çeku ka përmendur edhe faktin se Serbia nuk ka kthyer objektet (artefaktet) e plaçkitura në Kosovë, ndonëse është e obliguar ta bëjë.
Tutje ministri ka folur edhe për liturgjinë që është mbajtur me 10 qershor në objektin e kishës në kampusin e UP-së. Sipas tij organizimi i një liturgjie të atillë ‘politike’ i shndërron përfaqësuesit e saj në kishë ‘politike’.
“Organizimi i liturgjive politike ju bën një Kishë politike. Si i tillë, në vend që të afrosh njerëzit së bashku, ti nxit konflikte. Zoti i Përjetshëm na urdhëron të kërkojmë paqe. Ndjekja e udhëzimeve të ‘perëndive politike’ është një recetë për katastrofën, KOS-i (Kisha Ortodokse Serbe) duhet të kishte mësuar mësimin e tij nga vitet 1990”, ka shkruar ai.
Krejt në fund Çeku ka theksuar se kjo liturgji është një presion i drejtpërdrejtë në gjykatë, sulm ndaj pavarësisë gjyqësore dhe shkelje e shtetit të së drejtës.
Statusi i plotë:
1. Tatimpaguesit e Kosovës paguan 6.9 milion EUR, ndërsa BE shtoi edhe 2.9 milion EUR për restaurimin e rreth 50 vendeve dhe objekteve Ortodokse të dëmtuara në trazirat e Marsit 2004. Gjykatat e Kosovës gjykuan dhjetëra autorë me dënime me burg që varionin nga 21 muaj deri në 16 vjet.
2. Policia e Kosovës ka një njësi të veçantë të trashëgimisë kulturore që mbron kishat ortodokse. Nga 201 anëtarë të njësisë, 30 (15%) janë serbë të Kosovës. Sipas Policisë së KS dhe Misionit të KFOR-it në Kosovë, ngjarja e fundit e cilësuar më e rëndë ka ndodhur afër një kishe ortodokse në vitin 2007.
3. Sipas Policisë së Kosovës, nga 57 incidente në vendet fetare gjatë vitit 2020, vetëm tetë kanë ndodhur në kishat Ortodokse, ndërsa 45 në vendet Myslimane. Shumica e 57 incidenteve ishin raste vjedhjeje, ndërsa asnjë nuk u klasifikua si i motivuar fetarisht.
4. Nga 2014 deri në 2021, Policia raportoi 537 incidente në vendet fetare (kryesisht vjedhje), nga të cilat 329 (61%) në vendet myslimane, 166 (31%) në vendet katolike dhe 32 (6%) në vendet ortodokse. Policia e Kosovës ofron siguri për rreth 200 objekte ortodokse (prania 24/7 në 24 prej tyre).
5. Institucioni i Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë, si dhe kishat Ortodokse në vend gëzojnë të gjitha garancitë kushtetuese, ligjore dhe institucionale që sigurojnë respektimin e plotë të të drejtave të tyre, si dhe një nivel të lartë të sigurisë.
6. Harmonia ndërfetare është një cilësi që dallon shoqërinë kosovare. Ne kultivojmë respekt të veçantë ndaj vendeve tona të adhurimit dhe kemi dhënë prova të panumërta historike të mbrojtjes së tyre aktive.
7. Ligji i Kosovës për Zonat e Veçanta të Mbrojtura garanton mbrojtjen e 45 kishave dhe manastireve ortodokse, vendeve të tjera fetare, si dhe vendeve historike dhe kulturore me rëndësi të veçantë për komunitetin serb (mijëra hektarë).
8. Kosova ka themeluar Këshillin e Implementimit dhe Monitorimit për të monitoruar dhe lehtësuar zbatimin e legjislacionit përkatës. Këshilli i Implementimit dhe Monitorimit ka pesë anëtarë, dy ministra qeveritarë, BE, OSBE dhe Kisha Ortodokse Serbe në Kosovë.
9. Aneksi i Planit të Ahtisaarit mbi trashëgiminë kulturore përcakton 15 detyrime kryesore në gjashtë nene. Kosova i përmbushi të gjitha detyrat e saj. Ka vetëm një detyrim që përfshin Serbinë, por nuk është zbatuar kurrë: kthimi i objekteve të plaçkitura në Kosovë.
10. Serbia vazhdon të mbajë padrejtësisht koleksionin e plaçkitur arkeologjik dhe etnologjik të Kosovës (1247 artefikt), në kundërshtim të plotë me marrëveshjen fillestare, Konventën e UNESCO-s mbi pasurinë kulturore dhe Planin e Ahtisaarit.
11. Gjatë luftës 98-99, forcat serbe shkatërruan qindra pasuri të trashëgimisë kulturore të Kosovës. Aktgjykimet e dënimit të Tribunalit të Hagës i klasifikuan ato si krime kundër njerëzimit. Deri më tani, asnjë pranim i përgjegjësisë, asnjë falje, asnjë dëmshpërblim nga Serbia.
12. Republika jonë mori përgjegjësinë – ne mbrojmë trashëgiminë tonë. Ne besojmë në universalitetin e trashëgimisë kulturore dhe fetare, dhe si të tillë në potencialin e saj unifikues. Kështu, ne kundërshtojmë me forcë përpjekjet për të shfrytëzuar fenë për përfitime të veçanta politike.
13. Organizimi i liturgjive politike ju bën një Kishë politike. Si i tillë, në vend që të afrosh njerëzit së bashku, ti nxit konflikte. Zoti i Përjetshëm na urdhëron të kërkojmë paqe. Ndjekja e udhëzimeve të ‘perëndive politike’ është një recetë për katastrofën, KOS-i duhet të kishte mësuar mësimin e tij nga vitet 1990.
14. Ekziston një çështje e mosmarrëveshjes pronësore për strukturën e papërfunduar të ndërtuar në Universitetin e kampusit të Prishtinës gjatë mbretërimit gjenocid të Millosheviçit. Liturgjia politike e KOS është një presion i drejtpërdrejtë në gjykatë, sulm ndaj pavarësisë gjyqësore dhe shkelje e shtetit të së drejtës.
