Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore – Prizren në një njoftim në faqen e saj zyrtare, ka treguar se kompleksi i banimit të familjes Luboteni nga Prizreni është futur në regjimin mbrojtës, duke u bërë pjesë e listës së trashëgimisë kulturore për mbrojtje të përkohshme.
Postimi i plotë:
Ky kompleks me të gjitha njësitë përcjellëse përbëhet nga: shtëpia për banim, oborri ku në kuadër të tij gjendet ahuri, hambari, koshi, si dhe hapësira për ruajtjen e sanës (otllokhana).
Vlen të thekson se këto grupe ndërtesash u ndërtuan në periudhat të hershem të shekujve XVIII-XIX dhe roli kryesor ishte shërbimi për nevojat e banimit individual të familjeve të shquara të qytetit.
Brenda këtyre u ndërtuan edhe godinat të cilat kanë ofruar nevoja të ndryshme elementare të banorëve, si godina e shtëpisë shërbente për banim të familjes; Ahuri, kryesisht shërbente për strehimin e kafshëve dhe grumbullimin e ushqimit natyror për te; Mutfaku për ruajtjen dhe përgatitjen e ushqimit; hambari, për ruajtjen e produkteve bujqësore, etj.
Duhet të theksohet në veçanti rëndësia e tipologjisë së ndërtesës për banim, e cila kategorizohet në grupet e ndërtesave të ndërtuara në përdhes, dhe e cila veçohet për nga rëndësia, ku sot ndeshemi shumë rrallë. Sa i përket komplekseve të cilat ekzistojnë akoma edhe sot në qytetin e Prizrenit, kompleks banimi i familjes Luboteni mund të karakterizohet si kompleks ku ndërtesa për banim, apo shtëpia i përket tipologjisë së ndërtesave të ndërtuara në përdhe dhe në veçanti kjo e fundit e ndërtuar me nënkat, apo suterren, në tërë sipërfaqen planimetrik.
Enterieri dhe eksterieri i objektit është mjaft i ruajtur. Me elementet origjinale të kohës, si shishe tavani, kapakët e dollapëve nga druri, hamamgjiku në dhomë, dyer-dritaret origjinale nga druri, elementet dekorative në fasadë, etj. Kompleksi me të gjitha godinat tjera përbërëse është ndërtuar në terren të rrafshët, me materiale (lëndë druri, gur si dhe llaç argjile) dhe teknikë tradicionale të kohës. Kurse, në aspektin e qëndrueshmërisë, gjendja ekzistuese e godinave të kompleksit mund të konsiderohet e favorshme me disa kërcënime të lokalizuara.
Këto komplekse për banim, u ndërtuan në periudhën osmane, respektivisht gjatë shekujve XVIII-XIX dhe shquheshin për rëndësinë dhe shkallën e diferencimit shoqërorë, me të cilin kuptojmë që familja kishte një pozitë të lartë shoqërore, ekonomike dhe politike.
Sot ndeshemi shumë rrallë me këto asete historike, herë të braktisura, e herë të transformuar, apo edhe tërësisht të shkatërruara, prandaj konsiderojmë që kompleksi i familjes Luboteni paraqet vlera të larta artistike, historike, shoqërore, ekonomike, rariteti, dhe duhet ruajtur për breza të ardhshme. Aktualisht kompleksi vazhdon ta ruaj funksionin fillestar duke shërbyer për banim të familjes Luboteni në Prizren, thuhet në njoftim/
Burimi & Foto : QRTK Prizren