Ideja e Mini-Shengenit rajonal ka qenë tema e cila ka përplasur Kosovën dhe Serbinë në kuadër të Forumit të Dubrovnikut të shtunën.

Teksa Kosova ka kundërshtuar ashpër këtë iniciativë duke e quajtur “kurth” si alternativë të Bashkimit Evropian, Serbia ka thënë se Mini-Shengeni ka të bëjë për hapje të rajonit.

Ministrja e Jashtme e Kosovës, Donika Gërvalla-Schawz ka thënë se kjo iniciativë është kundër parimeve kryesore të BE-së duke shtuar se nëpërmjet një iniciative të tillë rajoni i kthehet të kaluarës, ku “njëri shtet dominon tjetrin”.

“S’ka Mini-Shengen, është fals dhe kurth”, ka thënë ajo.

Ndërkaq, Sekretari i Shtetit në MPJ-në e Serbisë, Nemanja Staroviq është shprehur i befasuar me kritikat nga Kosova.

“E Kemi nisur si Republikë e Serbisë me Maqedoninë dhe Shqipërinë. Definitivisht nuk është zëvendësim për integrimin në BE, por është diçka që e plotëson dhe që shkon paralelisht, duke mos pasur nevojë të presim që diçka të ndodhë”, ka thënë ai duke shtuar se edhe pse është nisur si projekt nga Beogradi, Shkupi e Prishtina “Mini-Shengeni është i hapur për të gjithë rajonin”.

Sipas tij, befasi është kundërshtimi i Kosovës pasi “vetëm 10 muaj më parë, Prishtina u zotua t’i bashkohej iniciativës nëpërmjet zotimeve në Washington”.

“Nëse problemi është tek emri, mund të ju njoftoj se do ta ndryshojmë për dy javë”, ka shtuar ai.

Prej kësaj të shtune ka filluar periudha e regjistrimit për votuesit nga jashtë Kosovës për zgjedhjet e 17 tetorit që do të mbahen në vend dhe do të zgjas deri me 18 gusht.

Këtë gjë e ka bërë të ditur Lëvizja Vetëvendosje në faqen zyrtare të saj duke u bërë ftesë mërgimtarëve që jetojnë jashtë vendit që të regjistrohen pë të votuar në zgjedhjet lokale.

“Është e rëndësishme për vendin, demokracinë, zhvillimin tonë që regjistrimi të bëhet sa më herët e procesi si i tillë të shpjegohet sa më gjerë e sa më mirë”, thuhet në njoftimin e VV-së.

Shefi i politikës së jashtme të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, tha se BE-ja duhet ta mbajë të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor në rrugën evropiane.

Borrell iu drejtua të shtunën një forumi në Dubrovnik.

“BE-ja është kombinimi më i mirë i lirive politike dhe i përparimit ekonomik, si dhe i solidaritetit shoqëror në botë. Ne nuk jemi të përsosur, por jemi më të mirët, prandaj duhet të vazhdojmë me të gjithë ata që e ndajnë vizionin tonë. Kjo do të thotë të ruajmë vëmendjen në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë ringjalljen e dialogut midis Serbisë dhe Kosovës”, tha Borrell.

Ai tha se dalja nga pandemia e koronavirusit duket në horizont, por shtoi se të gjithë duhet të qëndrojnë zgjuar, për shkak të varianteve të reja që shfaqen.

Borrell tërhoqi vërejtjen për përkeqësimin e situatës në Afrikë, ku vetëm tre për qind e popullatës është vaksinuar kundër koronavirusit, krahasuar me 60 për qind në Evropë.

Borrell vlerësoi se një nga pasojat e pandemisë do të jetë “një botë gjithnjë e më e pasigurt, më pak e barabartë dhe më pak e lirë”.

“Pabarazia do të jetë e dukshme jo vetëm midis vendeve, por edhe brenda secilit vend individual”, tha ai.

Borrell tha se është e rëndësishme se si BE-ja do të pozicionohet në trekëndëshin me SHBA-në dhe Kinën, e cila, sipas tij, po bën zhvillim të mahnitshëm ekonomik.

Po sipas tij, ndikimi i Kinës po rritet në të gjithë botën.

Ai tha se beson se konkurrenca midis Kinës dhe SHBA-së do ta formojë botën në dekadat e ardhshme dhe se BE-ja duhet të vendosë një drejtim të qartë, “duke parë përmes syzeve të saj”. /REL/

Qeveria e Kosovës ka filluar të ofrojë bono të Thesarit për diasporën, me qëllim të orientimit të fondeve të diasporës në financime që mundësojnë zhvillimin ekonomik, sidomos pas rënies ekonomike si pasojë e pandemisë COVID-19.

Bonot e Thesarit janë letra me vlerë të garantuara nga shteti dhe të emetuara nga Thesari i Kosovës.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës ka nënshkruar marrëveshjen e bashkëpunimit me Ministrinë e Financave dhe bankat komerciale partnere për lëshimin e bonove të Thesarit për diasporën.

Shuma totale e paraparë për këto bono është 20 milionë euro, me mundësi rritjeje deri në 50 për qind, nëse do të ketë kërkesa.

Për ata që blejnë bono të Thesarit me kohëzgjatje trevjeçare, interesin që do ta marrin do të jetë 1.2 për qind, kurse për paratë e investuara për pesë vjet, interesi do të jetë 2.2 për qind.

Kuponi i parë i interesit do të paguhet në muajin shkurt, kurse i dyti në gusht dhe kështu do të vazhdojë pagesa çdo gjashtë muaj, deri në përfundimin e marrëveshjes. Krejt në fund, kur përfundon koha e maturimit, personi që i ka lëshuar kredi shtetit, i merr të gjitha paratë e investuara.

Yll Blakaj, kryetar i Rrjetit të Bizneseve të Diasporës Shqiptare në Austri, thotë për Radion Evropa e Lirë se emetimi i bonove të Thesarit do të jetë një mundësi më shumë që diaspora ta ndihmojë zhvillimin e Kosovës.

Megjithatë, ai thotë se autoritetet e Kosovës është dashur ta konsultojnë diasporën përpara kësaj nisme.

“Mendoj se para se të dalin në shitje, në këto bono të Thesarit është dashur të involvohen akterët nga diaspora, por edhe nga shoqatat e bizneseve dhe të bisedohet më shumë rreth këtyre bonove, në mënyrë që të informohen më shumë njerëzit, bizneset, rreth formave të investimeve dhe përftimeve që do t’i marrin”, thotë Blakaj.

Diaspora e gatshme të investojë në bono të Thesarit

Individët dhe bizneset nga diaspora, shton Blakaj, pritet të kenë interesim për bonot e Thesarit.

Sipas tij, një gjë e tillë do t’i ndihmojë Kosovës të investojë në projekte strategjike zhvillimore, në mënyrë që të hapen vende të reja të punës.

Periudha e shitjes së këtyre bonove do të jetë nga 21 korriku deri më 18 gusht, kurse data e emetimit është më 20 gusht, 2021. Shuma minimale për blerje është 10,000 euro, kurse ajo maksimale për një person në një bankë është 500,000 euro.

Investimi në bono është investim i sigurt, i garantuar me Ligjin për Borxhin Publik, ku interesi i përcaktuar nga Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve, garantohet për të gjithë kohëzgjatjen, 3 dhe 5 vjet, dhe është tërësisht i liruar nga tatimi.

Kohë e shkurtër për njoftim të diasporës

Sihana Bejtullahu, nga organizata “Germin”, që merret kryesisht me çështje të diasporës, thotë për Radion Evropa e Lirë se do të duhet të diskutohet më gjerësisht me diasporën, që kjo e fundit të ketë më shumë informacione.

“Do të duhej të kishte gjithëpërfshirje, jo vetëm të institucioneve relevante, por edhe vetë diasporës. Gjithashtu, me aq sa kemi informata, periudha për të investuar (blerë bono të Thesarit) është pak e shkurtër (më pak se një muaj), duke pasur parasysh që nuk ka shumë kohë edhe për njoftimin e diasporës për detajet e procesit”, thotë Bejtullahu, duke shtuar se investimi në bono është një nga shumë mënyrat për nxitjen e diasporës për investime.

Kryesuesi i Komitetit të Financave të Odës Ekonomike Amerikane, Milazim Abazi, thotë për Radion Evropa e Lirë se këto bono të Thesarit janë të mirëseardhura edhe për diasporën.

“Nëse më parë i kanë ruajtur paratë në bankat e Kosovës, apo i kanë ruajtur në bankat perëndimore me një interes më të ulët, tani diaspora do të ketë mundësi të investojë dhe ta ndihmojë Kosovën. Besoj që do të ketë interesim, pasi që diaspora vazhdimisht e ka ndihmuar Kosovën edhe pa ndonjë përfitim. Ka dhënë dhe nuk ka marrë asgjë. Tani, ata edhe investojnë, edhe përfitojnë”, thotë Abazi.

Letrat me vlerë ose bono të Thesarit lëshohen nga Ministria e Financave dhe Transfereve sa herë që Qeveria ka nevojë për më shumë para. Këto letra janë borxh i Qeverisë. Letrat me vlerë në Kosovë deri tash janë blerë kryesisht nga bankat komerciale.

Afër 1 miliard euro në vit nga diaspora

Ekonomia e Kosovës vazhdon të jetë e varur nga paratë që diaspora dërgon në Kosovë.

Remitencat e pranuara në Kosovë kanë kapur vlerën prej 980.1 milionë eurosh nё vitin 2020 – që paraqet një rritje vjetore prej 15.1 për qind.

Sipas Bankës Qendrore të Kosovës, deri në fund të vitit 2021, remitencat pritet të shënojnë rritje vjetore prej rreth 11.8 për qind.

Numri i qytetarëve të Kosovës që jetojnë jashtë vendit, sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, deri në fund të vitit 2018 ka qenë mbi 850,000.

Qytetarët e Kosovës jetojnë në numër më të madh në Gjermani dhe në Zvicër dhe remitencat, sipas të dhënave të BQK-së, dërgohen kryesisht nga këto vende.

Zyrtarja e Partisë Demokratike të Kosovës, Vlora Çitaku, i ka reaguar menjëherë ministres së Jashtme të Kosovës, Donika Gërvalla, pasi ajo u shpreh se Kosova dhe vendet e rajonit s’i kanë përmbushur detyrat e shtëpisë për të qenë pjesë e Bashkimit Evropian. Ajo i ka thënë Gërvallës që si ministre e Jashtme duhet ta “plasojë Kosovën në dritën e saj më të mirë”, duke “mos e shtrembëruar të vërtetën”.

Në kuadër të Forumit të Dubrovnikut, Gërvalla u shpreh se nuk ka arsye të fajësohet BE-ja për mosintegrimin e rajonit, pasi, sipas saj, “ne ende s’i kemi kryer detyrat e shtëpisë”.

Në reagimin e saj, ish-ambasadorja e Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Vlora Çitaku, ia ka kujtuar Gërvallës se para pak javësh në Prishtinë, Gjermania konfirmoi atë që Komisioni Evropian dhe Parlamenti Evropian e përsërisin se “Kosova ka përmbushur të gjitha kirteret për liberalizimin e vizave”.

“Keni parasysh, qytetarët e Venezuelës, Kolumbisë e shumë të tjerë deri në Taiwan mund të udhëtojnë pa viza në B.E. Askush nuk po thotë se Kosova është gati sot të jetë anëtare e B.E., sepse ende kemi për të bërë në luftën kundër korrupcionit, në sundimin e ligjit dhe në përjetësimin e vlerave evropiane. Por, ta keni të qartë, as brenda B.E. nuk ka uniformitet në zbatimin e vlerave dhe standardeve. Jo të gjitha vendet e B.E janë në nivelin e Finlandës apo Suedisë. Por, mbi të gjitha, ju jeni Ministre e Jashtme e Kosovës. Detyra e juaj është ta plasoni Kosovën në dritën e saj më të mirë. Jo të mos e thoni të vërtetën, por as mos ta shtrembëroni atë”, ka shkruar Çitaku.

Kadri Veseli, nën përcjelljen e shumë veturave të EULEX-it dhe Policisë së Kosovës, është larguar nga shtëpia e tij në Bair të Mitrovicë.

Nuk dihet nëse eskorta e Kadri Veselit është nisur drejt Aeroportit Ndërkombëtar të Prishtinës apo jo, pasi për këtë familjarët e tij nuk kanë dashur të flasin.

Kadri Veseli, me leje të veçantë nga Dhomat e Specializuara të Kosovës në Hagë ku mbahet në Qendrën e Paraburgimit, ka ardhur në Kosovë pas vdekjes së babait të tij.

Ai është lejuar që të futet brenda shtëpisë së tij, por nuk është lejuar që të shkojë te tenda ku priten familjarët dhe të gjithë të tjerët që shkojnë për të shprehur ngushëllime për babain e tij Fazli Veselin që vdiq të mërkurën.

Dhomat e Specializuara të Kosovës e kanë konfirmuar që ish-kryetari i Kuvendit Kadri Veseli është lejuar që të vijë në Kosovë, por nuk kanë dhënë detaje se sa ditë do të qëndrojë.