Nga 31 janari deri më 2 shkurt, Përfaqësuesi Special i Bashkimit Evropian për Dialogun Kosovë-Serbi dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor, Miroslav Lajçak dhe Përfaqësuesi Special i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor dhe Zëvendësndihmës Sekretari Gabriel Escobar, do ta vizitojnë Kosovën.

Në Prishtinë, Lajçaku dhe Escobari do të takohen me lidershipin politik në Kosovë, liderë të partive politike si dhe me përfaqësues të bashkësisë ndërkombëtare, thuhet në njoftimin e BE-së.

Më tej njoftohet se qëllimi kryesor i udhëtimit është diskutimi i hapave të ardhshëm në dialogun për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, i lehtësuar nga BE-ja dhe i mbështetur nga SHBA-ja.

Lajçaku do të takohet gjithashtu me përfaqësues të shoqërisë civile dhe do të vizitojë pikëkalimin kufitar në Mutivodë.

Ndërkohë, ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, ka thënë se do ta mirëpresë Escobarin.

“Progresi në dialogun e lehtësuar nga BE-ja mbetet mënyra më e mirë për të siguruar që liderët e Kosovës mund të japin rezultate për qytetarët dhe se Kosova njihet dhe zë vendin e merituar si lider botëror”, shkroi ai.

Sipas agjendës së tyre, Escobari dhe Lajçaku do të takohen në Bruksel më 30 janar, më 31 do të vijnë në Kosovë bashkë dhe do të qëndrojnë deri më 2 shkurt. Nga 2 deri më 4 shkurt më pas do të qëndrojnë në Serbi.

Ministrja e Ekonomisë dhe Financave, Delina Ibrahimaj pas mbledhjes së Këshillit të Ministrave ka bërë me dije se është miratuar Projektligji për Ratifikimin e Marrëveshjeve ndërmjet Kosovës dhe Shqipërisë.

Kjo marrëveshje e shqyrtuar në mbledhjen e përbashkët të dy qeverive i përket zbatimit të lehtësimit të procedurave doganore, si dhe kontrollit të hyrjes dhe daljes së mallrave.

Ndër të tjera, Ibrahimaj tha se ky Projektligj parashikon edhe çeljen e pikës doganore të Kosovës në Portin e Durrësit.

“Miratuam sot Projektligjin për Ratifikimin e Marrëveshjes ndërmjet Këshillit të ministrave të Kosovës dhe Shqipërisë për sa i përket zbatimit të lehtësimit të procedurave të ndërsjella në procedurat doganore, si dhe kontrollit të hyrjes dhe daljes së mallrave. Sot kjo marrëveshje shkon në Parlament dhe do të lehtësojë marrëdhënien e ndërsjellët dhe tregtinë ndërmjet dy vendeve tona, duke njohur të gjitha licencat dhe agjencitë doganore që ndodhen në kufi. Të dy vendet do të njohin kontrollet e vetëm një vendi duke ulur kohën e kontrollit doganor. Marrëveshja parashikon çeljen e pikës doganore të Kosovës në Portin e Durrësit dhe të gjitha lehtësirat që kjo pikë do të sjelli dhe do të njohë disa protokolle të cilat do t’i hapin rrugën të tjerave”, ka thënë Ibrahimaj.

Po ashtu, ministri i Financave, Punës dhe Transfereve, Hekruan Murati gjatë një konference për medie tha se Kosova përmes ratifikimit në Kuvend të dy marrëveshjeve me Shqipërinë do të zbatohen lehtësirat doganore dhe kontrollit të hyrjes-daljes së mallrave të dy shteteve.

“Bëhet fjalë për marrëveshjet që kemi nënshkruar me Qeverinë e Shqipërisë në mbledhjen e përbashkët që kishim vitin e kaluar. E para ka të bëjë me lehtësimet doganore dhe lehtësimin e tregtisë në mes Kosovës dhe Shqipërisë. Natyrshëm se shteti i Shqipërisë është partneri ynë kryesor tregtar dhe synojmë që këmbimi tregtar mes dy vendeve tona të jenë në nivelin më të lartë. Në shërbim të kësaj kemi edhe marrëveshjen që për herë të parë bëhet diçka konkrete e nivelit të tillë. Më tutje përveç lehtësimit të lëvizjes së mallrave ne të kaluarën kemi mundësuar edhe lehtësimin e lëvizjes edhe të fuqisë punëtore. Pra edhe të njerëzve që duan të punojnë nga Kosova në Shqipëri ose nga Shqipëri në Kosovë. Kësaj ja kemi shtuar edhe marrëveshjen për sigurimet shoqërore. Një i punësuar duhet të sigurohemi që edhe kontributet pensionale që i paguhen në Shqipëri apo Kosovë t’iu njihet anasjelltas pavarësisht ku jetojnë. Me këtë marrëveshje synohet që të arrihet dhe kompletohet edhe integrimi i tregut të punës përveç integrimit të tregut të mallrave”, tha ai.

Kujtojmë se, Qeverisë e Kosovës dhe Këshilli i Ministrave të Shqipërisë gjatë takimit të përbashkët më 26 nëntor 2021 në Elbasan kanë nënshkruar marrëveshjen për zbatimin e lehtësirave doganore dhe të kontrollit të hyrje/daljes së mallrave.

I dërguari i veçantë i SHBA-së për Evropën Perëndimore, Gabriel Escobar, bashkë me të dërguarin e veçantë për dialogun Kosovë-Serbi nga BE-ja, Mirsolav Lajçak, do të vizitojnë Kosovën dhe Serbinë nga data 30 janar deri më 4 shkurt.

Vizita do të jetë tentim që të bindin liderët e dy shteteve për rikthim në dialog. Kështu ka bërë të ditur nëpërmjet llogarisë zyrtare në ‘Twitter’ Departamenti Amerikan i Shtetit për Evropë dhe Euroazi.

Përfaqësuesi Special Gabriel Escobar do t’i bashkohet Miroslav Lajçak në Bruksel, Prishtinë dhe Beograd 30 janar-4 shkurt për të inkurajuar liderët e Kosovës dhe Serbisë të normalizojnë marrëdhëniet përmes dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja dhe të zbatojnë reformat në rrugën drejt integrimit në BE”, thuhet në postim.

Kësaj nisme iu është bashkëngjitur edhe ambasadori amerikan në Kosovë, Jeff Hovenier, duke thënë se Kosova zë vend meritor si lider botëror.

“Ekipi im dhe unë mezi presim të takojmë Përfaqësuesin Special Escobar në Kosovë javën e ardhshme. Progresi në Dialogun e lehtësuar nga BE-ja mbetet mënyra më e mirë për të siguruar që liderët e Kosovës mund të japin rezultate për qytetarët dhe që Kosova të njihet dhe zë vendin e merituar si lider botëror”, deklaron ai në ‘Twitter’.

Lidhur me këtë vizitë, konfirmim është marrë edhe nga shefi i diplomacisë së BE-së, Josep Borrell, përgjatë një takimit që ky i fundit pati me kryeministern serbe, Ana Bërnabiq.

Kosova dhe Serbia ende nuk kanë caktuar ndonjë datë për rikthim në dialog.

KEDS dhe KESCO sqarojnë që nuk rrisin çmime dhe as nuk janë përgjegjës për strukturën tarifore. Kjo strukturë ndërtohet pas aplikimit për Të Hyrat Maksimale të Lejuara (MAR). Në aplikimin tarifor, të gjitha Palët e Interesit, duke na përfshirë edhe neve, kemi të drejtë të dërgojmë propozime tona. Por, është ZRRE ajo që merr vendimet. Deri tash, 95 për qind e propozimeve tona nuk janë marrë parasysh. Pra, heqja e bllok tarifës në vitin 2017 ishte dhe mbetet përgjegjësi ekskluzive e ZRRE-së. Ne nuk jemi politikbërës, por jemi vetëm kompani operative.

Asnjë shtet nuk kemi parë që e ka drejtuar gishtin nga kompania distributive për krizën. Kompania distributive shpërndanë energjinë elektrike që e ka në dispozicion. Nëse ka prodhim të mjaftueshëm dhe nëse kostoja e importit mbulohet, sistemi nuk afektohet. Në Kosovë ndodhi e kundërta: Kostoja e importit nuk u mbulua për muaj të tërë, ndërsa kur energjia elektrike nevojitej më së shumti, u reduktua ndjeshëm prodhimi vendor. As çmimet e importit as prodhimi vendor nuk janë në dorën tonë.

Kur kostot nuk mbulohen, vjen deri te krisja e hallkave të zinxhirit elektroenergjetik. Borxhi i akumuluar ndaj KOSTT dhe KEK ka ardhur pikërisht nga mosmbulimi i kostove të importit për një kohë të gjatë. Nëse ky borxh do t’u paguhej kompanive, kufizimet e energjisë elektrike do të fillonin qysh nga muaji shtator.

Ne kemi përdorur të gjitha mjetet dhe kemi paralajmëruar qysh në gusht që çmimet e importit po rriteshin ndjeshëm dhe duhej vepruar. Askush nuk ndërmori asgjë. Kishim aplikuar edhe për shqyrtim të jashtëzakonshëm tarifor në mënyrë që të mos afektohej sistemi dhe konsumatorët të vazhdonin të merrnin shërbimet adekuate, por sërish nuk u ndërmor asgjë. ZRRE e arsyetoi këtë duke thënë: Çmimet e energjisë elektrike në berza janë spekulative dhe do të bien!

Ndërkohë, në praktikë ndodhi e kundërta, ato u rritën tutje. Ne vazhduam ta bartim barrën deri sa na u shterën të gjitha resurset financiare dhe mundësitë. Sikur politikbërësit të vepronin në kohë dhe të merrnin parasysh kërkesat dhe paralajmërimet tona, ne nuk do të vinim në këtë situatë. Ajo do të përballohej shumë më lehtë.

Ne, kemi bërë në vazhdimësi aq sa kemi pasur në dorë. Fitimet dhe humbjet e KEDS/KESCO janë të rregulluara dhe nëse tejkalohet, atëherë kthehet vitin tjetër në sistem me 8 për qind kamatë. Pra, gjithçka është formulë matematikore! Ndryshe, të dy kompanitë e kanë përmbyllur vitin e fundit me humbje.

Ndërkohë, krejt çka është fituar deri tash, ka shkuar për të mirën e qytetarëve të Kosovës. Kemi investuar për tetë vjet të operimeve tona rreth 190 milionë euro në rrjetin elektrik të vendit, që e gjetëm në gjendje të rëndë. Ai tashmë është përmirësuar ndjeshëm. Si rezultat i operimeve dhe investimeve efiçiente ka shumë vjet që çmimet e energjisë elektrike nuk kanë ndryshuar. Të njëjtën kohë, pronarët kanë dhënë nga xhepat e tyre deri tash mbi 60 milionë euro për humbjet jopërformuese.

Në këto rrethana, KEDS/KESCO kërkojnë nga të gjitha palët politikbërëse që të bëjnë më të mirën e mundshme për funksionimin e sistemit, pasi nga vendimet dhe politikat adekuate, përfiton direkt konsumatori kosovar. Në rrethana krize, kur secili e kryen punën me përkushtim dhe përgjegjësi, atëherë ajo përballohet shumë më lehtë.