Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) nënshkroi një paketë të asistencës teknike prej 1 milion Euro, e financuar nga Bashkimi Evropian (BE), për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM) në Kosovë. NVM-të lokale tani mund të përfitojnë nga shërbimet këshilluese të përshtatura, të dizajnuara për t’i ndihmuar ato të ndërtojnë kapacitetet e tyre të eksportit dhe të kenë mundësi të reja për rritje dhe zhvillim.

Paketa e asistencës teknike është pjesë e Programit për Mbështetjen e Konkurrueshmërisë së NVM-ve në Ballkanin Perëndimor, përmes të cilit BERZH-i ofron kredi dhe BE-ja kontribuon me grante nxitëse.

Edhe pse Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme në Kosovë përbëjnë 99.8 % të bizneseve të regjistruara dhe pothuajse 80 për qind të punësimit, ato vazhdojnë të përballen me sfida që pengojnë aftësinë e tyre për të konkurruar në tregjet rajonale dhe ndërkombëtare.
Programi do të fokusohet që t’ju ndihmojë këtyre ndërmarrjeve për të sjellë në standardet e BE-së kapacitetet e tyre prodhuese, cilësinë e produktit dhe qëndrueshmërinë mjedisore.

Projektet këshillimore do të mbështesin rimëkëmbjen e SME-ve dhe do t’i ndihmojnë ato të kompensojnë ndikimin negativ në biznesin e tyre duke i ndihmuar ato të ndërtojnë aftësi kyçe në menaxhim, modele biznesi, komunikim, menaxhim të zinxhirit të furnizimit dhe diversifikimin e shitjeve, ndër të tjera.

Aktivitetet e zhvillimit të tregut dhe sektorit do të implementohen me synimin për të nxitur një mjedis për ndërmarrësi, duke ofruar trajnime dhe seminare për ngritjen e kapaciteteve për të përmbushur nevojat e ndërmarrjeve dhe konsulentëve, duke ndihmuar në të njëjtën kohë shoqatat e biznesit dhe sektorit t’u shërbejnë më mirë klientëve të tyre SME.

Neil Taylor, Shefi i BERZH-it për Kosovë tha: “Bashkëpunimi ynë i vazhdueshëm me BE-në na mundëson të ndihmojmë më shumë ndërmarrës në Kosovë që të ndërtojnë aftësi të reja, të eksportojnë më shumë dhe të bëhen më të gjelbër. Nxitja e sektorit privat është prioriteti ynë i parë në strategjinë tonë të re të BERZH-it të miratuar këtë javë.”

Ambasadori Tomáš Szunyog, Shef i Zyrës së BE-së/Përfaqësuesi Special i BE-së në Kosovë shtoi: “Financimi shtesë për shërbimet këshillimore sinjalizon mbështetjen e vazhdueshme të BE-së për NVM-të e Kosovës dhe do t’u mundësojë atyre të bëhen konkurrente në tregjet rajonale dhe ndërkombëtare”.

Kosova u bë anëtare e BERZH-it dhe vendi i operimit në dhjetor 2012. Që atëherë, Banka ka investuar 545 milionë euro në Kosovë.

Në mesin e nëntë anëtarëve të Komunitetit të Energjisë, Kosova ka numrin më të madh të familjeve të varfra me energji, deri në 40 për qind, dhe Mali i Zi më të vogël, nga 8 në 15 për qind, sipas një studimi për trajtimin e varfërisë energjetike në mesin e anëtarëve të Komunitetit të Energjisë.

Përpjekjet për të adresuar problemet e konsumatorëve ose konsumatorëve të cenueshëm nga energjia, të cilët nuk mund të plotësojnë në mënyrë adekuate nevojat bazë të energjisë janë pjesë e nismës së drejtë të tranzicionit të Komunitetit të Energjisë. Qëllimi i nismës është të sigurojë që tranzicioni energjetik të jetë i drejtë social për të gjithë ata që janë prekur, duke përfshirë kryesisht punëtorët dhe banorët në rajonet e qymyrit, por edhe të gjithë qytetarët që nuk mund të paguajnë faturat e tyre për energjinë që konsumojnë.

Sipas projektit Partnership for Smarter Stoves, druri dhe qymyri përdoren për ngrohjen e ndërtesave të banimit në tre milionë soba. Ballkani Perëndimor mbështetet dukshëm më shumë në biomasa për ngrohjen e shtëpive sesa BE-ja, me Bosnje dhe Hercegovinën (62.9 për qind) dhe Kosovën (60.5 për qind) në krye.

“Gjithçka që djegim krijon ndotje – e njëjta gjë vlen edhe për djegien e drurit. Fakti është i thjeshtë: djegia e drurit ndot ajrin që thithim, si brenda ashtu edhe jashtë. Njerëzit sëmuren nga ndotja, sëmundjet kronike përparojnë që çojnë në vdekje të shumta të parakohshme të panevojshme. Nga pikëpamja shëndetësore, Ballkani Perëndimor duhet urgjentisht të kalojë drejt ngrohjes shtëpiake me efikasitet energjetik, më të pastër dhe më të shëndetshëm”, tha Vlatka Matkoviç, një këshilltare e lartë për shëndetin dhe energjinë në aleancë.

Sfida e varfërisë energjetike

Shumë familje në rajon mbajnë soba me biomasë si një opsion rezervë, në rast se vështirësitë ekonomike i shtyjnë në varfëri energjetike. Në Kosovë, 40 për qind e popullsisë po lufton të mbajë shtëpitë e tyre të ngrohta, e ndjekur nga Shqipëria me 37 për qind, Maqedonia e Veriut me 33 për qind dhe Mali i Zi dhe Serbia me 10 për qind secili, ndërsa mesatarja e BE-së është tetë për qind. Pjesa më e madhe e popullsisë së varfër me energji është në Kosovë dhe Shqipëri.

Në rrugën drejt një të ardhmeje më të shëndetshme, varfëria energjetike është një sfidë e madhe për Ballkanin Perëndimor, e cila nuk mund të injorohet, theksojnë autorët. Shumë prej tyre ende djegin çdo lloj karburanti të ngurtë si mobiljet e hedhura, drurin e mbetur, qymyrin dhe mbeturinat.

“Shumë familje në Ballkanin Perëndimor mbështeten te druri si burim energjie, ndërsa në të njëjtën kohë nuk janë në gjendje të ngrohin siç duhet shtëpitë e tyre, gjë që e bën këtë tranzicion energjetik edhe më sfidues. Kjo do të thotë që politikëbërësit duhet të jenë të vendosur për të nisur një tranzicion efektiv, duke e vënë tashmë shëndetin e njerëzve si prioritet”, shtoi Matkoviç, PhD në Shkenca Biomjekësore./FrontOnline/

Kryetari i PSD-së, Dardan Molliqaj, ka folur për protestën e paralajmëruar për të shtunën nga kjo parti, kundër vendimit të Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE), për shtrenjtim të energjisë elektrike.

“Ne si PSD, nesër do të mbajmë protestën duke filluar nga ora 14:00 në sheshin “Zahir Pajaziti”, e cila pastaj do të ketë marshutën e saj drejt objektit të Qeverisë, aty ku do të mbahen edhe aktivitetet edhe fjalimet e protestës, ku do të adresohen poashtu kërkesat e kësaj proteste”.

“Kemi një propozim nga ZRRE-ja i cili në fakt nuk është i tyre, por është i qeverisë së Kosovës i cili tashmë mund ta konfirmojmë nga të gjitha takimet që kemi pasë në qytete të ndryshme që është jo veq i papranueshëm dhe i padrejtë, por ka shkaktuar edhe një irritim të paparë tek qytetarët, pasi është shumë i shtrenjtë”.

Molliqaj përmes një konference, tha që nuk do të ndalen së protestuari derisa ZRRE-ja e kthen prapa vendimin.

“Kërkesa e kësaj protestë është të hudhet poshtë ky propozim i ZRRE-së, sepse ky propozim në njërën anë i favoziron ata që kanë shumë dhe i ndëshkon dhe ju qet barrë të rëndë atyre që janë shumica në këtë vend. Nesër ftojmë secilin qytetar, partitë opozitare dhe kushdo qoftë tjetër që ndan bindjen me ne t’i bashkohet protestës. Nuk do të ndalemi derisa ky vendim të mos jetë në fuqi pasi është skandaloz dhe i padrejtë”, tha ai.

Një person është raportuar i zhdukur në Prizren.

Rastin në polici e ka raportuar babai i tij i cili ka thënë se para dy muajve ai është larguar nga shtëpia dhe nuk është kthyer më.

Rasti është duke u hetuar.